Gedachten binnenstebuiten: Bevrijding van de illusie van gedachtenlezen

De cognitieve vertekening die we vandaag in detail bespreken, heet 'gedachtenlezen'.

Dit is een denkfout waarbij we ervan overtuigd zijn dat we weten wat een ander over ons denkt—en we gaan er vaak ten onrechte van uit dat het iets negatiefs is.

Wanneer we te veel vertrouwen op gedachtenlezen, kunnen we een verkeerd beeld krijgen van hoe anderen ons zien, wat ons humeur ernstig kan beïnvloeden.

Dit kan leiden tot angst, onzekerheden en soms zelfs paranoia. Het kan conflicten, wrok, ruzies en zelfs depressie veroorzaken.

We kunnen de omstandigheden van het leven niet veranderen, maar we kunnen wel veranderen hoe we ermee omgaan.

Viktor Frankl

Voorbeelden:

Ik ga haar niet vertellen wat me dwarszit, want ze zal denken dat ik zwak ben.

Hij zal mijn werk vast niet goed vinden, want ik ben er zelf ook niet tevreden over.

Ze kijkt zo raar naar me, ze denkt vast dat ik te dik ben.

Meer inhoud in onze app

U ziet slechts een deel van de inhoud; in de app vindt u tal van interactieve artikelen. Plus psychologische teksten met het volgen van de dynamiek van uw toestand, een dagplanner, een dagboek van automatische gedachten en nog veel meer!

Natuurlijk bestaat er een kans dat iemand echt zo over u denkt, dat hij ontevreden is of u zwak vindt.

Maar die kans is veel kleiner dan u denkt. We kunnen de gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal van anderen waarnemen, maar dat betekent niet dat iemand die ons een bepaalde blik toewerpt ook daadwerkelijk negatief over ons denkt.

We nemen onze gedachten voor waarheid aan en handelen op basis daarvan, in plaats van rekening te houden met andere mogelijke verklaringen.

Hier zijn een paar manieren om met 'gedachtenlezen' om te gaan:

Let op dit soort gedachten en vraag uzelf af: ‘Kan ik echt gedachten van anderen lezen?’

Het antwoord is duidelijk: nee. U kunt dit testen door een experiment te doen. Schrijf op wat u denkt dat anderen over u denken en controleer het later.

U kunt dit verifiëren door een gesprek aan te gaan of door te observeren hoe iemand zich tegenover u gedraagt.

We zien de dingen niet zoals ze zijn, maar zoals wij zelf zijn.

Anaïs Nin

Stel uzelf de vraag: ‘Welke bewijzen heb ik die deze gedachten ondersteunen? En welke bewijzen zijn er tegen?’

Deze techniek helpt om uw aannames objectief te bekijken en af te wegen.

Vaak redeneren we niet volledig rationeel, maar wanneer we argumenten 'voor' en 'tegen' vergelijken, worden we gedwongen om kritischer na te denken.

Vraag uzelf af: ‘Wat had deze persoon nog meer kunnen denken?’

Voor degenen die een stap verder willen gaan, kan een open en eerlijke dialoog veel misverstanden oplossen.

In plaats van uzelf te kwellen met uw eigen aannames, kunt u iemand beter direct vragen wat hij of zij denkt.

Denk niet dat denkfouten een teken zijn van een ernstige psychische aandoening.

Iedereen maakt dit soort denkfouten tot op zekere hoogte.

Werken aan cognitieve vertekeningen kan tijd en moeite kosten, maar het kan uw emotionele welzijn en relaties met anderen aanzienlijk verbeteren.