We vinden het allemaal prettig om goedkeuring te krijgen van de mensen om ons heen. We streven ernaar bevestiging van onze waarde te vinden in de opvattingen en beoordelingen van anderen. Uiteindelijk zijn we sociale wezens, en het is praktisch onmogelijk om ons volledig van de samenleving af te scheiden.
Echter, wanneer de behoefte aan goedkeuring verandert in afhankelijkheid, wordt het een last die ons tegenhoudt en ons verhindert om voluit te leven.
Misschien heb je bij jezelf gedachten opgemerkt als: «Als hij mij niet heeft geprezen, moet er iets mis zijn met mij», of «Als iemand mij niet goedkeurt, is dat verschrikkelijk».
Zulke overwegingen kunnen je heen en weer laten schommelen als op een schommel: je voelt je gelukkig wanneer je wordt geprezen, en je raakt ontmoedigd als je wordt bekritiseerd.
De overtuigingen waaruit zulke gedachten voortkomen zijn volkomen onlogisch. Je kunt bijvoorbeeld overtuigd zijn dat iemands goedkeuring, lof of compliment betekent dat je een goed/slim/mooi of bekwaam persoon bent.
Als je goed over jezelf denkt, waarom heb je dan nog iemand anders nodig die goed over je denkt.
Mikhail Litvak
Je houdt er echter geen rekening mee dat alleen je eigen overtuigingen je emoties kunnen beïnvloeden.
Complimenten zullen je stemming niet verbeteren als je niet in hun oprechtheid gelooft. Onze stemming verbetert wanneer we er zeker van zijn dat we de lof verdienen.
Meer inhoud in onze app
U ziet slechts een deel van de inhoud; in de app vindt u tal van interactieve artikelen. Plus psychologische teksten met het volgen van de dynamiek van uw toestand, een dagplanner, een dagboek van automatische gedachten en nog veel meer!
Velen van ons hebben situaties meegemaakt waarin we het gevoel hadden dat lof onoprecht was, dat men ons probeerde te misleiden om ons niet te kwetsen, en we de woorden niet serieus namen.
Heb je van zulke lof genoten? Waarschijnlijk niet. Want voordat je stemming verbetert, controleer je eerst de authenticiteit van de externe goedkeuring. Deze verificatie is een proces van zelfgoedkeuring.
Een goede beoordeling van je werk door je baas zul je bijvoorbeeld als lof opvatten, dit zal je stemming verbeteren en je laten denken dat je een goede specialist bent. Terwijl woorden van iemand, bijvoorbeeld je moeder, die niet bekend is met jouw vakgebied, niet hetzelfde effect zullen hebben.
Dit komt omdat je niet gelooft dat deze woorden waar zijn. Je twijfelt eraan. Op basis hiervan kunnen alleen je eigen overtuigingen over jezelf invloed hebben op hoe je je voelt.
Anderen kunnen van alles over je zeggen, goed of slecht, maar je emoties hangen alleen af van je eigen gedachten.
Je betaalt een hoge prijs voor afhankelijkheid van lof — overgevoeligheid voor de mening van anderen.
Net zoals een verslaafde die zijn middel van afhankelijkheid verliest en lijdt aan ontwenningsverschijnselen, zo lijd jij ook aan het gebrek aan lof; je moet voortdurend je afhankelijkheid voeden.
Wanneer iemand die belangrijk voor je is afkeuring uit — ervaar je pijnlijke gevoelens. In zo'n geval begin je je eigen belangen op te offeren, omdat je zo bang bent om afgewezen te worden.
Veel beruchte criminelen, zoals Charles Manson die sadisme en moord promootte, hebben talloze fans. Ondanks zijn verschrikkelijke daden had hij volgelingen die hem als een messias beschouwden.
Als zelfs iemand als Charles niet volledig geïsoleerd was na wat hij had gedaan, wat heb jij dan zo verschrikkelijks gedaan dat iedereen je zou afwijzen? Maakt de goedkeuring die hij kreeg hem een waardig persoon? Denk je nog steeds dat goedkeuring = waarde?
Het ontvangen van goedkeuring is aangenaam, het is een natuurlijke behoefte: het is belangrijk voor ons om te weten dat we alles goed doen, dat we gewaardeerd worden, en dat wat we doen ertoe doet.
Op dezelfde manier, wanneer je wordt afgewezen of niet wordt goedgekeurd — is dat niet het meest aangename. Ja, het is volkomen normaal om hierover ontstemd te zijn.
Je bevindt je echter in woelig water als je blijft geloven dat goedkeuring en afkeuring je waarde adequaat weerspiegelen.
Bekritiseer je zelf anderen? Sta je jezelf toe om het oneens te zijn met andermans mening? Waarschijnlijk wel. En wanneer je het oneens bent, niet goedkeurt, trek je dan categorische conclusies over de persoon? Hoogstwaarschijnlijk houd je er gewoon een ander standpunt op na.
Of denk je eerder dat je gewoon een ander standpunt hebt? Kan het zijn dat je overstuur bent door wat iemand heeft gedaan of gezegd, en niet door de persoon zelf?
Je omgeving kan veel tekortkomingen hebben, maar dat maakt hen niet volledig waardeloos.
Als je begrijpt dat jouw afkeuring de waarde van een persoon niet vernietigt, waarom geef je anderen dan zo'n superkracht die je volledig kan beroven van je eigen waarde?
Wanneer je je zorgen maakt dat iemand je niet mag, overdrijf je de wijsheid en kennis van de ander en toon je dat je niet in staat bent om een gezond oordeel over jezelf te vellen.
Natuurlijk kan iemand wijzen op je tekortkomingen. En dat is nuttig: zo kun je iets leren. Uiteindelijk zijn we allemaal onvolmaakt, en anderen hebben het recht om ons daar soms op te wijzen.
De redenen voor afhankelijkheid van goedkeuring kunnen verschillend zijn: sommigen hebben geleden onder pesterijen op school, sommigen groeiden op onder de druk van de verwachtingen van ouders, sommigen werd verteld dat lof goed is, en het ontbreken ervan schuld betekent. Of misschien hebben mislukte romantische relaties hun sporen nagelaten.
Het is belangrijk om te beseffen dat afhankelijkheid van goedkeuring vaak verband houdt met opvoeding en gedragsmodellen die in het gezin zijn aangeleerd. Kinderen geloven alles wat volwassenen zeggen, en dit kan bij hen de gewoonte vormen om zichzelf naar beneden te halen.
Je bent volwassen geworden, maar de goedkeuring van anderen compenseert je gebrek aan een gezond zelfbeeld.
Het is niet jouw schuld dat je als kind zo'n gedrag hebt aangeleerd, en je kunt niet worden beschuldigd voor het opgroeien met zo'n blinde vlek.
Maar nu is het jouw verantwoordelijkheid als volwassene om de realiteit van je overtuigingen te beoordelen en concrete maatregelen te nemen die je helpen je denkwijze te veranderen.
Hieronder zullen we specifieke stappen bekijken die je zullen helpen deze principes in de praktijk toe te passen, zodat een gezond zelfbeeld en zelfrespect je emotionele realiteit worden.
